ARA VAVİEN(PERMÜTATÖR ANAHTAR)

Merhaba elektrik meraklıları! İki nokta yetmez, üç yerden aynı lambayı açıp kapatmak istiyorum diyorsanız, doğru yerdesiniz. Üçlü vavien devresi (veya 3 yollu geçiş anahtarı sistemi), tam da bu iş için tasarlanmış bir elektrik harikası.

Bu yazıda üçlü vavien devresinin nasıl çalıştığını, bağlantı şemasını, gerekli malzemeleri, adım adım montajını ve dikkat edilmesi gerekenleri profesyonel seviyede açıklayacağım. Hazır mısınız? Işığı üç koldan yönetmeye başlıyoruz!

Üçlü Vavien Devresi Nedir?

Üçlü vavien, aynı lambayı (veya lamba grubunu) üç farklı noktadan bağımsız olarak açıp kapatmayı sağlayan bir geçiş anahtarı sistemidir.

Kullanılan Anahtar Türleri:

Anahtar	Görevi
2 adet Vavien Anahtar	Uç noktalarda (1. ve 3. nokta)
1 adet Ara Anahtar (4 Yollu / Çapraz Anahtar)	Ortada (2. nokta)

Dördüncü nokta eklemek isterseniz? Her ek nokta için +1 ara anahtar eklenir.

Çalışma Prensibi (Mantık Tablosu)

Üç anahtar (A, B, C) olsun:

• A ve C: Vavien (uç anahtarlar)

• B: Ara anahtar (orta)

A (Vavien)	B (Ara)	C (Vavien)	Lamba
Açık	Herhangi	Kapalı	Yanıyor
Kapalı	Herhangi	Açık	Yanıyor
Açık	Herhangi	Açık	Sönük
Kapalı	Herhangi	Kapalı	Sönük

Kural: Ara anahtar (B), iki vavien arasındaki akım yolunu tersine çevirir. Herhangi bir anahtarı çevirdiğinizde, lamba durumu tersine döner.

Gerekli Malzemeler

Malzeme	Açıklama
2 adet Vavien Anahtar	1P (tek kutup) geçiş anahtarı
1 adet Ara Anahtar (4 Yollu)	Çapraz bağlantılı
1 adet Lamba + Duy	220V, istenilen güç
Kablolar:
→ 3×1.5 mm² NYM (faz, nötr, toprak)	Ana hat
→ 2×1.5 mm² (çapraz kablolar)	Anahtarlar arası
→ 1×1.5 mm² (lamba hattı)	Son vavienten lambaya
Buat Kutuları	Her anahtar için
Klemens / Bant	Güvenli bağlantı

Üçlü Vavien Bağlantı Şeması (Adım Adım)

text

[SIGORTA PANOSU]
    │
    ├── Faz (L) → [Anahtar 1 - VAVİEN] Giriş (L)
    │
[Anahtar 1 - VAVİEN]
    ├── Çıkış 1 → L1 (kırmızı) → [Anahtar 2 - ARA] Giriş 1
    └── Çıkış 2 → L2 (sarı)   → [Anahtar 2 - ARA] Giriş 2

[Anahtar 2 - ARA ANAHTAR] (4 yollu)
    ├── Giriş 1 → L1 (Anahtar 1'den)
    ├── Giriş 2 → L2 (Anahtar 1'den)
    ├── Çıkış 1 → L3 (mavi)   → [Anahtar 3 - VAVİEN] Giriş 1
    └── Çıkış 2 → L4 (yeşil)  → [Anahtar 3 - VAVİEN] Giriş 2

[Anahtar 3 - VAVİEN]
    ├── Giriş 1 → L3 (Anahtar 2'den)
    ├── Giriş 2 → L4 (Anahtar 2'den)
    └── Çıkış (ortak) → Lamba Faz Hattı

[LAMBA]
    ├── Faz → Anahtar 3'ten
    └── Nötr → Doğrudan panodan (N)

Renk Kodu Önerisi (Karışmasın!): L1: Kırmızı L2: Sarı L3: Mavi L4: Yeşil Faz: Kahverengi Nötr: Mavi Toprak: Sarı-Yeşil

Adım Adım Montaj Rehberi

⚠️ ELEKTRİK KESİLMELİ! Sigortayı indirin, kontrol edin.

1. Pano Hazırlığı

• Faz hattını Anahtar 1’e getirin.

• Nötr hattını lambaya doğrudan bağlayın (buat üzerinden).

2. Anahtar 1 (Vavien) Bağlantısı

• Faz → Giriş (L)

• Çıkış 1 → L1 (kırmızı) → Anahtar 2’ye

• Çıkış 2 → L2 (sarı) → Anahtar 2’ye

3. Anahtar 2 (Ara Anahtar) Bağlantısı

• Giriş 1 → L1 (Anahtar 1’den)

• Giriş 2 → L2 (Anahtar 1’den)

• Çıkış 1 → L3 (mavi) → Anahtar 3’e

• Çıkış 2 → L4 (yeşil) → Anahtar 3’e

Ara anahtar iç yapısı: Çapraz bağlı iki bağımsız devre. Düğme çevirince yollar yer değiştirir.

4. Anahtar 3 (Vavien) Bağlantısı

• Giriş 1 → L3

• Giriş 2 → L4

• Ortak çıkış → Lamba faz hattı

5. Lamba Bağlantısı

• Faz → Anahtar 3’ten

• Nötr → Panodan

• Toprak → Gövdeye (varsa)

6. Test

• Sigortayı açın.

• Her anahtarı sırayla çevirin → lamba her seferinde tersine dönmeli.

Görsel Şema (Metin Tabanlı)

text

Pano Faz ──► [V1] ◄── L1 ──► [ARA] ◄── L3 ──► [V2] ──► Lamba
                ▲          ▲          ▲
                └── L2 ──► └── L4 ──► └──

Üçlü Vavien Kullanım Alanları

Alan	Örnek
2 Katlı Ev Merdiveni	Zemin + ara kat + 1. kat
Uzun Koridor	Giriş + orta + çıkış
Büyük Yatak Odası	Kapı + yatak başı + gardırop
Ofis / Otel Odası	Giriş + masa + yatak yanı

Sık Yapılan Hatalar & Çözümler

Hata	Çözüm
Çapraz kablolar karışıyor	Renk kodu kullan, etiketle
Ara anahtar yerine vavien koyuldu	Ara anahtar 4 klemensli olmalı
Nötr kesildi	Nötr doğrudan lambaya gitmeli
Toprak unutuldu	Her buatta toprak klemensi

Akıllı Ev Entegrasyonu

• Tuya / Sonoff Ara Anahtar Modülü → Wi-Fi ile 3 nokta + telefon kontrolü

• Zigbee Hub ile Alexa/Google Home uyumu

• Enerji Takibi → Hangi anahtarın ne kadar açıldığını görün

Sonuç: Üç Nokta, Tek Kontrol!

Üçlü vavien devresi, elektrik tesisatının en zarif çözümlerinden biri. Biraz kablo, biraz mantık, bolca konfor!

Kendi başınıza yapmayın! Yanlış bağlantı yangın riski taşır. Sertifikalı elektrikçi ile çalışın.

Siz üçlü vavien kullanıyor musunuz? Hangi alanda? Yorumlara yazın! Belki bir sonraki yazıda dörtlü vavien devresini anlatırım!

Bir sonraki yazı: “Dimmer + Vavien Kombinasyonu: Işığı Hem Kontrol Edin Hem Ayarlayın!”

Abone olun, ışığı her köşeden yönetin! ✨